Doğum izni
Nedir?
Doğum izni, kadın çalışanlara hamilelik sürecini ve doğumdan sonraki süreçleri daha kolay geçirmeleri için verilen izin hakkıdır.
İzin türü
Ücretli, daha sonraki zamanlarda ücretsiz.
Şartları
Belirlenen asgari 16 haftalık süre çalışanın sağlık durumu göz önüne alınarak doktor raporu ile uzatılabilir. Gerekli olması halinde kadın çalışanlar belirlenen yasal sürenin üzerine 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir.
Hamilelik boyunca doktor kontrolleri de ücretli izin olarak belirlenen yasal haklara dahildir.
Süresi
Doğum öncesi ve sonrası 8 hafta yani toplamda 16 hafta (112 gün).
Detayları
Eğer kadın çalışan doğum öncesi belirlenen sürenin bir kısmını kullanmadıysa veya erken doğum yaptıysa, kullanmadığı süre doğum sonrası süresine eklenir.
Ücretsiz olması halinde;
Doğum izninin bitmesini takiben, doğum yapan işçi tarafından talep edilmesi halinde işçiye izin verilmek zorundadır. Bu izin süresi içerisinde kadın herhangi bir ücret talep edemez.
Doğum sonrası analık hali izninin bitiminden itibaren çocuğun yetiştirilmesi amacıyla çalışanların istekleri halinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilebilir.
Diğer merak edilenler
Doğum izni ücreti alınabilir mi?
Sigortalı çalışan kadınlara, izin döneminde iş görmezlik ödemesi, doğum yardımı adı altında yapılır. Bu haktan yararlanabilme şartı, çalışanın en az 90 sigorta primi ödemesi yapılmış olmasıdır. Doğum yardımı ödemesi, çalışan annenin son üç aylık brüt ücretine göre hesaplanır. Günlük brüt ücret ve bunun üçte ikisi çalışan anneye ödenir.
Doğum izni borçlanması nedir?
Eski yasaya göre doğum izninde olan çalışan anneler, çalışmadıkları için emeklilik süreleri uzuyor ve primleri yatmıyordu.
Yeni yasada ise; sigortalı kadın çalışanın doğumdan dolayı çalışmadığı 2 yıllık sürede borçlanması için bu süre boyunca çocuğun yaşaması, doğum izninde adına prim ödenmemesi ve doğumdan önce sigortalı olması gibi şartların yerine getirilmesi gibi hususlar barındırıyor. Böylelikle yeni belirlenen yasa sonucunda, doğum borçlanması ile yeni anneler sigorta hizmetlerinden de faydalanmış olacaklar.
Doğum izninde iş sözleşmesinin feshi mümkün mü?
Kısmi çalışma için alınan doğum izni sebebiyle fesih, söz konusu olamaz.
Doğum izni sonrası işten çıkarma durumu, İş Kanunu’nun 18. maddesinde de açık ve net olarak ele alınmış ve işçinin doğum izni sebebiyle hizmet akdinin feshedilemeyeceği vurgulanıyor. İlgili şartlara uyulmaması ise iş akdinin işçi yönünden haklı fesih şartlarının oluşmasını sağlar. Bu sebeple de çalışan kıdem tazminatı davası ile birlikte tüm dava haklarını ve alacaklarını işverenden talep edebilir.
Doğum izni sonrası ücretsiz izin alınabilir mi?
Doğum izninin bitmesini takiben, doğum yapan işçi tarafından talep edilmesi halinde işçiye ücretsiz izin verilmek zorundadır. Belirlenen asgari 16 haftalık süre çalışanın sağlık durumu göz önüne alınarak doktor raporu ile uzatılabilir. Gerekli olması halinde kadın çalışanlar belirlenen yasal sürenin üzerine 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Bu izin süresi içerisinde kadın herhangi bir ücret talep edemez.
Doğum sonrası analık hali izninin bitiminden itibaren çocuğun yetiştirilmesi amacıyla çalışanların istekleri halinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilebilir.
Kadın çalışanlar İş kanunun 74. maddesi gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler için yıllık ücretli izin bakımından çalışılmış sayılır. Bu nedenle doğum izni, çalışanın yıllık izninden düşmez.
Doğum öncesi ve sonrası 8 hafta yani toplamda 16 hafta izin kullanabilir. Bu doğrultuda kadın çalışan, hamileliğinin 32. haftasını tamamlamasıyla doğum iznine çıkabilir.