Şua izni

Nedir?

Şua izni, sağlık kuruluşlarının radyoloji bölümlerinde ışınlara maruz kalan veya maruz kalma riski yüksek olan çalışan sağlık personeline verilen sağlık iznidir.

Şua kelime anlamı olarak ‘ışın’ demektir. Sağlık izni olarak da tanımlanan şua izni sağlık personeline, sağlık hakkını gözeterek yıllık izin hakkına ek dört hafta tatil hakkı veren izindir.

Şua izni, Türkiye'de 3153 sayılı "Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun" kapsamında, yılda dört hafta olarak verilmektedir. Şua izni, yıllık izne ek olarak sağlanır ve bağlı olduğu yıl içerisinde kullanılması zorunludur. Nizamnamenin 24. maddesi, iznin kesintisiz olarak kullandırılmasını zorunlu kılar ve bu haktan kesinlikle feragat edilemez. Radyasyona maruz kalma riski yüksek olan sağlık çalışanları için bu izin, hem sağlık güvenliğini hem de iyileşme sürecini desteklemek amacıyla çok önemlidir.

İzin türü

Şua izni, ücretli bir izin türüdür. Bu izin türü kullanıldığında çalışana maaşı ödenmeye devam eder ve maaşında herhangi bir kesinti yapılmaz.

Şartları

Şua izninin kullanılması için belirli şartlar bulunmaktadır. Bunlar;

• İşçinin kamu veya özel hastanelerin radyoloji bölümlerinde çalışıyor olması,
• Yoğunluğu fark etmeksizin radyasyon ışığına maruz kalması,
• Aynı iş yerinde en az bir yıl çalışma süresinin olması

Süresi

4 haftadır. Sağlık izni olarak da geçen Şua izni, sağlık personelinin yıllık ücretli izin hakkına ek olarak dört hafta süreyle verilir.

Detayları

Şua izni, “muntazaman devamlı” şeklinde bir ibare içerir. Bu ibare ile çalışan her yıl düzenli ve bütün olarak iznini kullanır.

Bu izin çalışana parça parça şeklinde verilemez; sağlık personelinin istemi doğrultusunda belirlenen zaman diliminde verilir. Ancak sağlık sisteminin kesintisiz olması zorunluluğu nedeniyle radyoloji çalışanlarının izinleri vardiya amirinin kontrolü altında kullandırılır.

Şua izninin kullandırılmaması
Kamu hastanelerinde şua izni kullanmak isteyen kişiler, yazılı bir başvuru yaptıktan sonra, eğer başvuru kurum tarafından reddedilirse ya da 60 gün boyunca bir yanıt alınamazsa, bu durumu takip eden 60 gün içerisinde idari yargıya dava açabilirler.

Ek olarak, şua iznini kullanması gerektiği halde çalışmaya devam eden personel için, sadece alması gereken normal ücret değil, aynı zamanda çalıştıkları süre için de ekstra ücret ödenmesi gerektiği kanunda belirtilmiştir. Yargıtay'ın bir kararında, işçinin yasaklı olduğu dönemde çalıştırılması halinde, normal ücretin yanı sıra, çalışılan süre için ekstra ücretin de hesaplanması gerektiği ifade edilmiştir. Son olarak, şua izni kullandırılmaması durumunda, bu süre için ödenmesi gereken ücretin işveren tarafından karşılanması gerekmektedir.

Şua izni, fazla çalışma ücretiyle benzer bir özellik taşıdığı için, bu alacak da 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. İznin kullandırıldığına dair ispat yükümlülüğü ise işverene aittir.

Şua izni ile ilgili kanun maddesi

Şua izini 19.04.1937 tarih ve 3153 sayılı “Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun” ve bu Kanunun uygulanmasını içeren “Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname” hükümlerine dayanır.